Wat is een achillespeesontsteking, en hoe ontstaat het?

Een achillespeesontsteking, wordt ook achilles tendinopathie of achillespees tendinitis genoemd. De sporter ervaart pijn aan de achterzijde van de enkel. Een achillespees tendinopathie wordt veroorzaak door een ontsteking of door degeneratie (veroudering) van de achillespees. Een achillespeesontsteking kan zowel acuut als geleidelijk ontstaan. Bij acute klachten is er meestal sprake van een verrekking. Indien de pijn geleidelijk is ontstaan, door overbelasting.

Wat zijn de symptomen van een achillespeesontsteking?

• pijn vaak 2 tot 6 cm boven de calcaneus (hielbeen), soms kan er ook een irritatie zijn 2 cm boven het hielbeen waar de pees op aanhecht
• achillespees verdikking, en soms is er ook sprake van zwelling
• stijfheid met name in ochtend (pijn bij het opstaan)
• herkenbare pijn bij springen of op tenen staan
• pijn na sportbelasting (fase 1), maar op een gegeven moment ook tijdens en na het sporten (fase 2 en 3). Indien klachten chronisch worden kan het in zelfs in rust of continue zijn (fase 4).

Waardoor kan een achillespees tendinopathie veroorzaakt worden?

• trainen op andere ondergrond
• te weinig herstel tussen trainingen en wedstrijden
• slecht of veranderen van schoeisel
• toename van sportbelasting en intensiteit

Bij welke sporten komt achillespeesontsteking voor?

De kans op een achillespees tendinopathie is groter bij sporten en activiteiten waarbij gerend en gesprongen wordt. Denk hierbij aan hardlopen, tennis, volleybal, voetballen, zwemmen en basketbal.

Wat is de hersteltijd?

Het herstel van een achillespeesontsteking kan 3-12 maanden duren, daarnaast is de kans op een recidiverende (terugkerende) klacht groot bij sporthervatting. De meeste sporters trekken te laat aan de bel bij achillespeesklachten, en dat wil zeggen dat de hersteltijd ook langdurig is. Iets wat al maandenlang pijnklachten geeft, kan ook niet binnen 2 weken opgelost zijn. Je zult zowel als patiënt als behandelend fysiotherapeut geduld moeten hebben.

Mijn ervaring als sportfysiotherapeut

Een achillespees tendinopathie ontstaat ook door problematiek vanuit de keten, het is zeldzaam alleen lokaal te behandelen. Meestal gaat het gepaard met een verminderde core stability en beweeglijkheid van de voet, enkel, knie en heup, soms ook vanuit lage rug of bekken. Zoals gezegd wordt er vaak te vroeg gestart met sporten: de pees is dan nog niet voldoende hersteld, en blijft dus geïrriteerd.

Hoe wordt een achillespeesontsteking/tendinopathie behandeld?

Fase 1:

• verminderen van pijn middels aanpassen van (sport)belasting
• geef de achillespees rust,  zodat het weefsel de kans krijgt om te herstellen

Fase 2:

• middels massage of taping;
• indien er sprake is van een slechte kwaliteit van de achillespees (degeneratief), kan epte ingezet worden;
• verbeteren van de beweeglijkheid van gewrichten van enkel, voet en grote teen;
• rekken van de kuitmusculatuur;
• starten met statische balansoefeningen (stabiliteit);
• corestabilty oefeningen;
• spierversterkende oefeningen voor de achillespees (excentrisch), bovenbeen-en bilspieren;
• conditie op peil houden middels fietsen

Fase 3

• rompstabiliteit oftewel “core”;
• dynamische balansoefeningen (stabiliteit);
• gesloten keten oefeningen: lunges en squat;
• starten met looptraining (pijnvrij);
  
• excentrische oefening voor de achillespees 
• sportspecifieke revalidatie (plyometrie) en sporthervatting

Wat kun je zelf doen aan een achillespees blessure te verminderen?

• foamrollen over de kuitspieren;
• bindweefselmassage voetzool (peesplaat) met tennisbal;
• mobiliteit van de voorvoet;
• koelen van achillespees ca. 10 minuten per dag
• sok voor achillespees (ook veel gebruikt bij klachten als hielspoor en peesplaatontsteking van de voet)

Oefeningen voor achillespeesklachten. Ga er direct thuis mee aan de slag!

• rekken van de kuitspieren
• excentrische oefentherapie voor de achillespees
• core stability oefeningen
• spierversterkende oefeningen heup
• statische en dynamische balansoefeningen (stabiliteit)

Geraadpleegde bronnen:
Wilson F, Walshe M, O’Dwyer T, et al. Exercise, orthoses and splinting for treating Achilles tendinopathy: a systematic review with meta-analysis. British Journal of Sports Medicine 2018;52:1564-1574.

Alfredson H, Cook J. (2006). Pain in the achilles region. Clinical Sports Medicine. 3rd ed. Sydney: McGraw-Hill, 2006